وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن
بحر: هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی

---

مزن:
بر:
دل:
ز:
نوک:
غمزه: اشاره با چشم و ابرو، برهم زدن مژگان از روی ناز و کرشمه // دلربای، عشوه، کرشمه، لوندی، نازکردن
تیرم:
که:
پیش:
چشم:
بیمارت:
بمیرم:
نصاب:
حسن:
در:
حد:
کمال:
است:
زکاتم:
ده:
مسکین: تهیدست، بی‌چیز، درویش، بیچاره، درمانده
و:
فقیرم:
چو:
طفلان:
تا:
کی:
ای:
زاهد: با تقوا، پارسا، کسی که دنیا را به خاطر آخرت ترک گوید // در شعر حافظ زاهد معمولا بار معنایی مثبتی ندارد و کنایه‌ای است به افراد ریا کار که دین را بهانه‌ی نیات خود می‌کنند یا کسانی که عشق به خدا و معبود را درست درک نکرده و تنها درگیر ظواهر دین هستند. حافظ معمولا در مقابل زاهد، خود یا کسانی را قرار می‌دهد که با عبارات چون رند، عارف یا امثال اینها خطابشان می‌کند
فریبی:
به:
سیب:
بوستان:
شهد:
شیرم:
چنان:
پر:
شد:
فضای:
سینه:
از:
دوست:
فکر:
خویش:
گم:
ضمیرم:
قدح: کاسه‌ی بزرگ، پیاله، ظرفی که در آن چیزی بیاشامند
کن:
من:
دولت: دارایی، ثروت، مال // زمان حکومت بر یک منطقه // آنچه به گردش زمان و نوبت از یکی به دیگری برسد // گردش نیکی به سود کسی
عشق:
جوان:
بخت:
جهانم:
گر:
چه:
پیرم:
قراری:
بسته‌ام:
با:
می:
فروشان:
روز:
غم:
جز:
ساغر: پیاله، پیاله‌ی شراب
نگیرم:
مبادا:
حساب:
مطرب: به طرب آورنده، به شادی آورنده، شادمانی آور، نوازنده، خواننده، رقاص
اگر:
نقشی:
کشد:
کلک:
دبیرم:
این:
غوغا:
کس:
را:
نپرسد:
پیر:
مغان:
منت:
پذیرم:
خوشا:
آن:
دم:
کز:
استغنای:
مستی:
فراغت:
باشد:
شاه:
وزیرم:
مرغم:
هر:
شام:
سحرگاه:
بام:
عرش:
می‌آید:
صفیرم:
حافظ:
گنج:
او:
دارم:
مدعی:
بیند:
حقیرم:

---

شرح ابیات

۱-
۲-

---

حاشیه نویسی