غزل شماره ۴۱۶
خنک نسیم معنبر شمامه‌ای دلخواه
که در هوای تو برخاست بامداد پگاه
دلیل راه شو ای طایر خجسته لقا
که دیده آب شد از شوق خاک آن درگاه
به یاد شخص نزارم که غرق خون دل است
هلال را ز کنار افق کنید نگاه
منم که بی تو نفس می‌کشم زهی خجلت
مگر تو عفو کنی ور نه چیست عذر گناه
ز دوستان تو آموخت در طریقت مهر
سپیده دم که صبا چاک زد شعار سیاه
به عشق روی تو روزی که از جهان بروم
ز تربتم بدمد سرخ گل به جای گیاه
مده به خاطر نازک ملالت از من زود
که حافظ تو خود این لحظه گفت بسم الله
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن
بحر: مجتث مثمن مخبون محذوف
خنک:
نسیم:
معنبر:
شمامه‌ای:
دلخواه:
که:
در:
هوای:
تو:
برخاست:
بامداد:
پگاه:
دلیل:
راه:
شو:
ای:
طایر:
خجسته:
لقا:
دیده:
آب:
شد:
از:
شوق:
خاک:
آن:
درگاه:
به:
یاد:
شخص:
نزارم:
غرق:
خون:
دل:
است:
هلال:
را:
ز:
کنار:
افق:
کنید:
نگاه:
منم:
بی:
نفس:
می‌کشم:
زهی:
خجلت:
مگر:
عفو:
کنی:
ور:
نه:
چیست:
عذر:
گناه:
دوستان:
آموخت:
طریقت: راه، روش، آیین، کیش، مرام، مذهب //در تصوف/ روش اهل صفا و سلوک، تزکیه‌ی باطن // دومین منزل از منازل سه گانه از باب سلوک که عبارتست از شریعت - طریقت - حقیقت، و آن در اصطلاح صوفیان راهی است که رساننده کسان به سوی خدای تعالی است و این راه اخصّ از شریعت است که انسان را به بهشت می رساند زیرا هم مشتمل بر احکام شریعت است از قبیل اعمال صالح عبادی و هم مشتمل بر احکام خاصی است مانند اعمال قلبی و اجتناب از همه ما سوی الله. طریقت راه دل است که به توحید می رسد.
مهر: محبت، دوستی، مودت، نرم‌دلی، شفقت و مروت // آفتاب، خورشید، شید، میترا
سپیده:
دم:
صبا: نام بادی که از سمت مشرق می‌وزد، مجاز از پیام‌آور میان عاشق و معشوق
چاک:
زد:
شعار:
سیاه:
عشق:
روی:
روزی:
جهان:
بروم:
تربتم:
بدمد:
سرخ:
گل:
جای:
گیاه:
مده:
خاطر:
نازک:
ملالت:
من:
زود:
حافظ:
خود:
این:
لحظه:
گفت:
بسم:
الله:
۲-
بحر: مجتث مثمن مخبون محذوف
خنک:
نسیم:
معنبر:
شمامه‌ای:
دلخواه:
که:
در:
هوای:
تو:
برخاست:
بامداد:
پگاه:
دلیل:
راه:
شو:
ای:
طایر:
خجسته:
لقا:
دیده:
آب:
شد:
از:
شوق:
خاک:
آن:
درگاه:
به:
یاد:
شخص:
نزارم:
غرق:
خون:
دل:
است:
هلال:
را:
ز:
کنار:
افق:
کنید:
نگاه:
منم:
بی:
نفس:
می‌کشم:
زهی:
خجلت:
مگر:
عفو:
کنی:
ور:
نه:
چیست:
عذر:
گناه:
دوستان:
آموخت:
طریقت: راه، روش، آیین، کیش، مرام، مذهب //در تصوف/ روش اهل صفا و سلوک، تزکیه‌ی باطن // دومین منزل از منازل سه گانه از باب سلوک که عبارتست از شریعت - طریقت - حقیقت، و آن در اصطلاح صوفیان راهی است که رساننده کسان به سوی خدای تعالی است و این راه اخصّ از شریعت است که انسان را به بهشت می رساند زیرا هم مشتمل بر احکام شریعت است از قبیل اعمال صالح عبادی و هم مشتمل بر احکام خاصی است مانند اعمال قلبی و اجتناب از همه ما سوی الله. طریقت راه دل است که به توحید می رسد.
مهر: محبت، دوستی، مودت، نرم‌دلی، شفقت و مروت // آفتاب، خورشید، شید، میترا
سپیده:
دم:
صبا: نام بادی که از سمت مشرق می‌وزد، مجاز از پیام‌آور میان عاشق و معشوق
چاک:
زد:
شعار:
سیاه:
عشق:
روی:
روزی:
جهان:
بروم:
تربتم:
بدمد:
سرخ:
گل:
جای:
گیاه:
مده:
خاطر:
نازک:
ملالت:
من:
زود:
حافظ:
خود:
این:
لحظه:
گفت:
بسم:
الله:
شرح ابیات
۱-۲-