غزل شماره ۳۱۶
زلف بر باد مده تا ندهی بر بادم
ناز بنیاد مکن تا نکنی بنیادم
می مخور با همه کس تا نخورم خون جگر
سر مکش تا نکشد سر به فلک فریادم
زلف را حلقه مکن تا نکنی در بندم
طره را تاب مده تا ندهی بر بادم
یار بیگانه مشو تا نبری از خویشم
غم اغیار مخور تا نکنی ناشادم
رخ برافروز که فارغ کنی از برگ گلم
قد برافراز که از سرو کنی آزادم
شمع هر جمع مشو ور نه بسوزی ما را
یاد هر قوم مکن تا نروی از یادم
شهره شهر مشو تا ننهم سر در کوه
شور شیرین منما تا نکنی فرهادم
رحم کن بر من مسکین و به فریادم رس
تا به خاک در آصف نرسد فریادم
حافظ از جور تو حاشا که بگرداند روی
من از آن روز که دربند توام آزادم
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن
بحر: رمل مثمن مخبون محذوف
زلف: گیسو، موی سر، جعد، طره، شعر
بر:
باد:
مده:
تا:
ندهی:
بادم:
ناز:
بنیاد: پایه، اصل، شالوده
مکن:
نکنی:
بنیادم:
می:
مخور:
با:
همه:
کس:
نخورم:
خون:
جگر:
سر:
مکش:
نکشد:
به:
فلک: آسمان، عالم، گردون
فریادم:
را:
حلقه:
در:
بندم:
طره: دسته‌ی موی تابیده در کنار پیشانی، زلف، گیسو
تاب: توانایی، رمق، طاقت، قدرت، تحمل // پیج، جعد، چین
یار:
بیگانه:
مشو:
نبری:
از:
خویشم:
غم:
اغیار:
ناشادم:
رخ: صورت، چهره، رخسار، سیما // برج قلعه // پهلوان، جنگجو // سیمرغ، عنقا
برافروز: روشن و درخشان کن، به آتش بکش
که:
فارغ:
کنی:
برگ:
گلم:
قد:
برافراز:
سرو:
آزادم:
شمع:
هر:
جمع:
ور:
نه:
بسوزی:
ما:
یاد:
قوم:
نروی:
یادم:
شهره:
شهر:
ننهم:
کوه:
شور:
شیرین:
منما:
فرهادم:
رحم:
کن:
من:
مسکین: تهیدست، بی‌چیز، درویش، بیچاره، درمانده
و:
رس:
خاک:
آصف:
نرسد:
حافظ:
جور:
تو:
حاشا:
بگرداند:
روی:
آن:
روز:
دربند:
توام:
۲-
بحر: رمل مثمن مخبون محذوف
زلف: گیسو، موی سر، جعد، طره، شعر
بر:
باد:
مده:
تا:
ندهی:
بادم:
ناز:
بنیاد: پایه، اصل، شالوده
مکن:
نکنی:
بنیادم:
می:
مخور:
با:
همه:
کس:
نخورم:
خون:
جگر:
سر:
مکش:
نکشد:
به:
فلک: آسمان، عالم، گردون
فریادم:
را:
حلقه:
در:
بندم:
طره: دسته‌ی موی تابیده در کنار پیشانی، زلف، گیسو
تاب: توانایی، رمق، طاقت، قدرت، تحمل // پیج، جعد، چین
یار:
بیگانه:
مشو:
نبری:
از:
خویشم:
غم:
اغیار:
ناشادم:
رخ: صورت، چهره، رخسار، سیما // برج قلعه // پهلوان، جنگجو // سیمرغ، عنقا
برافروز: روشن و درخشان کن، به آتش بکش
که:
فارغ:
کنی:
برگ:
گلم:
قد:
برافراز:
سرو:
آزادم:
شمع:
هر:
جمع:
ور:
نه:
بسوزی:
ما:
یاد:
قوم:
نروی:
یادم:
شهره:
شهر:
ننهم:
کوه:
شور:
شیرین:
منما:
فرهادم:
رحم:
کن:
من:
مسکین: تهیدست، بی‌چیز، درویش، بیچاره، درمانده
و:
رس:
خاک:
آصف:
نرسد:
حافظ:
جور:
تو:
حاشا:
بگرداند:
روی:
آن:
روز:
دربند:
توام:
شرح ابیات
۱-۲-